کنترل بهینه سیاست پولی بر مبنای نظریه انتظارات عقلایی:مورد مطالعه کشور ایران 1338-1387

اقتصاد ایران در خلال چند دهه اخیر مشکلات فراوانی را تجربه نموده است.از جمله این مشکلات می توان به تورم و بیکاری بالا،نوسانات در رشد اقتصادی،کسری بودجه دولت وکسری تراز پرداختها اشاره نمود. در پی حل این مشکلات پس از جنگ تحمیلی برنامه های توسعه تدوین و اجرا گردید اما به دلایل مختلف از جمله عدم تناسب سیاستهای مصوب با اهداف مورد نظر برنامه های فوق، برخی از مهمترین اهداف کلان در این برنامه ها تحقق نیافت. در این تحقیق سعی گردیده تا با استفاده از یک الگوی اقتصاد سنجی مقادیر بهینه حجم پول به کمک نظریه کنترل بهینه برآورد شده وبا مقادیر هدف و واقعی این متغیر مقایسه گردد. برای این منظور ابتدا با استفاده از یک الگوی در بر گیرنده انتظارات عقلایی ضرایبی توسط روش حداقل مربعات سه مرحله ای تخمین زده شده و به کمک این ضرایب وبا استفاده از نظریه کنترل بهینه بر اساس ضرایب اهمیت مختلف، مقادیر بهینه حجم پول ، برآورد می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مسیرهای بهینه حجم پول با توجه به ضرایب اهمیت مختلف تولید و تورم همواره متفاوت ازمقادیر واقعی و هدف گذاری شده این متغیر بوده است. در واقع اهداف سیاست گذاران تنها در موردی که سیاستهای شدید ضد تورمی مصوب شده باشد، با مقادیر بهینه حجم پول در یک مسیر قرار داشته است، امادر سایر موارد این مقادیر بهینه، هم از مقادیر مصوب و هم از مقادیر واقعی انحراف فاحشی داشته است. یکی از دلایل این امر عدم استقلال بانک مرکزی و اعمال سیاستهای پولی از طرف دولت بوده است. از دلایل دیگر، تزریق منابع نفتی از طرف دولت به اقتصاد کشور بوده است که این موضوع یک رابطه اجتناب ناپذیر بین حجم پول و سیاست های مالی ایجاد می کند زیرا دولت برای تزریق این منابع به اقتصاد کشور نیاز دارد که آنها را به ریال تبدیل نماید. با توجه به مطالب مذکور پیشنهاد می گردد که: الف-بانک مرکزی مستقل از دولت اداره گردد(مثلا با نظارت پارلمان). ب-انضباط پولی بر اجرای سیاست اعمال گردد. ج-تدابیری اتخاذ گردد تا در بلند مدت مقادیر واقعی حجم پول به مقادیر بهینه این متغیر نزدیک گردد.